Bizim Amerikalılarla ilk tanışmamız 1797 yılında İzmir limanında oldu. Üç yıl
sonra ABD ile Devlet-i Aliye arasında bir antlaşma imzalandı; Amerikalılara
birtakım imtiyazlar verildi. O çerçeve içinde ABD, Osmanlı’daki Ermenilerin
himayesini kendi üzerine aldı. Ermeni vatandaşlarımızı okutmak için Harput’ta,
Sivas’ta, Kayseri’de, Van’da, Maraş’ta, Adana’da kolejler açtı. Sonra,
İstanbul’a Robert Kolejini kurdular ve 1863 yılında sadece dört öğrenciyle
eğitime başladılar.
Robert Koleji, 43 yıl içinde 8 582 kişiyi mezun etti. Bunların 2 729’u
Ermeni, 2 437’si Rum, 1 971’i Bulgar, 1 427’si ise Avrupa’dan gelen Hıristiyan
çocuklarıydı.
Robert Koleji sadece 17 Türk öğrencisi okuttu. Onlardan da sadece biri mezun
oldu; Tevfik Fikret’in oğlu Haluk. Haluk Amerika’ya giderek Papazlık mesleğini
seçti. Papaz olarak yaşadı ve öldü. İlk Türk kız öğrenci ise, Halide Edip
Adıvar’dır.
Robert Koleji’nden mezun olan 2 729 öğrencinin bir kısmı da Amerika’ya
yerleşti. Bugünkü Ermeni lobisi, Amerikalıların, bizim ülkemizdeki okullarda
yetiştirdikleri Ermeni gençlerinin eserlerindendir.
Yavuz Bülent Bakiler Türkiye Gazetesi
(Not: İnternet sitesinde; “Robert Koleji, 1863
yılında Bebek'te Amerika Birleşik Devletleri dışındaki ilk Amerikan okulu olarak
kurulmuştur. Okul, zengin bir Amerikalı olan Christopher Robert ve İstanbul'da
bir fırın, bir çamaşırhane ve bir de okul işleten Cyrus Hamlin tarafından
Ermenilere eğitim vermek üzere kurulmuştur.” denilmektedir.)